08-02-2018 - Skiën, Nieuws, Leesvoer

Achter de schermen bij Skeena Heliskiing

Je kent ze wel, verhalen met ontelbare face-shots en eindeloze verse poeder, slechts bereikbaar voor een paar gelukkigen die zich een exclusieve heliskitrip kunnen veroorloven. Wat komt er nou bij kijken om zo’n droomreis realiseren? Wij werden uitgenodigd door Skeena Heliskiing om naar Britich Columbia te gaan en konden het zelf checken.

De eerste mogelijkheid om de droom werkelijkheid te laten worden kreeg ik een paar jaar geleden toen ik werd uitgenodigd door oude bekende Martin. Of ik naar Skeena Heliskiing wilde komen om een week mee te draaien, te fotograferen en over mijn ervaring te schrijven. Helaas… soms is er zoiets als een afstuderen dat roet in het eten gooit. Dat is balen! Fast forward naar een paar jaar later en ik krijg door het warmhouden van mijn digitale connectie met Martin weer een telefoontje. Martin geeft me een herkansing en dit keer laat ik er niets tussenkomen. Ik besluit om snel tickets te gaan zoek en en mijn bovenbeenspieren te trainen.

Enkele weken later zit ik in het vliegtuig, naar the middle of nowhere. Dat is waar ik gevoelsmatig aankom als ik vanuit Vancouver in een klein vliegtuigje ben door gevlogen naar Smithers, gevolgd door een autorit van twee uur. Eenmaal aangekomen op de plaats van bestemming is het bijna middernacht en ieder een is uitgeput. Stiekem had ik in de auto een oogje dicht will en doen maar ik zat voorin bij Gene, de uiterst entertaining eigenaar van de Bear Claw Lodge v an waaruit Skeena Heliskiing opereert. Binnen tien minut en weet je, zoals Gene is er maar één op de wereld. Ook heeft hij de grootste handen die ik ooit heb gezien! Echte berenklauwen die hij jarenlang heeft gebruikt bij rodeowedstrijden en het maken van zijn indrukkend mooie lodge. Laten we het zo zeggen: hij heeft meer botten gebroken dan een normaal mens zich kan bedenk en en dat ie nog steeds doet wat hij doet, is niets ander s dan het bewijs van een ijzer en wil en een beetje mazzel. Als we eenmaal zijn aangekomen zijn bij de Bear Claw Lodge worden we ondanks het late uur hartelijk verwelkomd door Gene’ s vrouw Joy en Martin. Uitgeput als we zijn krijgen w e snel onze kamers toegewezen en na een late night snack gaat het licht uit.



GOOD MORNING!

De volgende ochtend word ik wakker door een zacht kloppen op de deur. Het is gastvrouw Danielle Bradford. Voordat iedereen naar bed ging moesten we onze wake-up time doorgeven. Het is heerlijk wakker worden met verse koffie, thee of sap. Gedurende de week blijft deze dame met een aanstekelijke lach de waarden uitdragen waar deze bijzondere plek voor staat: langdurige vriendschappen, work hard, play hard en een tot in de puntjes geregelde bijzondere ervaring. Aan het ontbijt worden we door Martin voorgesteld aan onze gids voor de week Robert Reindl, lead guide a.k.a. sneeuwgoeroe Daryl Kincaid en helikopterpiloot Jake. Onder het genot van huisgemaakte chocoladepasta en verse eitjes krijgen we uitgelegd hoe de condities zijn, wat we kunnen verwachten deze week en hoe de ochtendroutine normaal gesproken gaat. Na de briefing is het tijd om alle gear aan te doen en richting de heli te gaan die we vanaf de ontbijttafel al kunnen zien. De Bear Claw Lodge is gevestigd aan de Kispiox-rivier, in de gelijknamige vallei. Kispiox vertaald zich vanuit het Gitsxan, de taal van de originele bewoners van Canada, naar Verborgen Plaats. En een verbogen plek is het op anderhalf uur rijden van Smithers. Internet is er alleen via de satelliet, telefoonbereik alleen als je op hoogte zit in de helikopter. Ik heb wel eens eerder in een heli gezeten, maar het blijft een magisch gevoel: de druk van het opstijgen, de versnelling van de machine, het totaal andere perspectief op de natuur en omgeving.



COLD SMOKE EN VERZUURDE BENEN

Na ongeveer vijf minuten vliegen komen we bij het skiterrein uit. Aangezien we allemaal nog wat gaar zijn van de lange reis en de condities niet optimaal zijn door de aanvoer van warme lucht, is het even zoeken naar een goede startplek. Na een paar opwarm-runs, en voor de gids de mogelijkheid om het niveau van iedereen te checken, zoeken we de hogere en steilere gedeeltes op. Nu begint het echte werk. De sneeuw is koud, licht en als we één voor één indroppen vormt zich het bijzondere ‘cold smoke’- fenomeen: opstuivende sneeuw die nog lang perfect in de lucht blijft hangen terwijl jij er al lang en breed vandoor bent. De kreten van plezier van de anderen maken me blij. Ik kan niet anders dan met een grote grijns aankomen bij de rest van de groep terwijl de heli alweer staat te wachten met draaiende motor. We mogen nog een keer. Tussendoor eten we snel een vers gemaakte lunch. De stoke is te hoog om het rustig aan te doen. Na nog twee runs is het duidelijk dat de temperatuur omhoog is gegaan en het onderste deel van de run is wat natter en dus zwaarder geworden. Dit betekent harder werken om het laatste stuk naar de heli te komen en de verzuring in de benen wordt voelbaar. In overleg wordt besloten to call it a day en terug te gaan naar de lodge waar de drankjes al koud staan en de hapjes vers. We hebben nog meer dagen te gaan.

Bij terugkomst is de chef al druk bezig met het voorbereiden van het avondeten. Alles wordt vers bereid met lokale ingrediënten en het resultaat is echt verrukkelijk. Tijdens het eten heb ik eindelijk tijd om een beetje bij te kletsen met Martin en te horen wat er nou eigenlijk allemaal bij komt kijken om een heliski-operatie te runnen. Dat het een kostbare activiteit is, weten we allemaal, maar wat voor werk er achter de schermen aan vooraf gaat niet. Veel tijd voor mijn vragen heeft Martin niet, want we worden al snel vergezeld door anderen, maar mijn nieuwsgierigheid is gewekt. Tegen het einde van het diner worden we ingelicht over de volgende dag en helaas blijkt de weersvoorspelling niet al te best: een stroom van warme lucht en stijgende temperaturen. En dat is in februari geen goed teken. Tenminste niet voor wat wij willen doen.


PINEAPPLE EXPRESS

Als ik de volgende dag wakker wordt, hangt er één grote mist om de lodge heen. De heli kunnen we niet eens zien. Dat is geen goed teken maar toch zitten we allemaal al klaar in onze ski-outfits. Tijdens het ontbijt komen Robert en Martin uitleggen wat er buiten precies gebeurt. Het is een natuurfenomeen dat ook wel bekend staat als de ‘Pineapple Express’. Dat ontstaat doordat de pool jetstream die normaal gesproken in de winter de temperatuur omlaag brengt en laag houdt, verstoord wordt. Hier spelen twee factoren mee: als eerste ontstaat er een groot gebied met veel water in de lucht, vanaf de Indische en Stille Oceaan. Dit gebied breidt zich langzaam uit richting Hawaii. Dan komt de tweede factor in het spel. Een hoog drukgebied bij Alaska blokkeert het natuurlijke verloop van de polar jetstream. Het hoge drukgebied komt in de jetstream terecht waardoor deze links en rechts om het hoge druk gebied begint te stomen. Uiteindelijk verplaatst dit gebied zich echter zodanig, dat de jetstream aan de andere kant van het hoge drukgebied komt te liggen en volledig van richting is veranderd. Langs het regengebied van de Indische en Stille Oceaan, Hawaii en dan pas naar boven richting de kust en de bergen om precies te zijn. De warme lucht en neerslag wordt opgenomen in de jetstream waardoor er als het ware een rivier van neerslag ontstaat die ook duidelijk zichtbaar is op satellietfoto’s. Fenomenen als de Pineapple Express worden ook wel een atmosferische rivier genoemd. Heel simpel gezegd is het dus een aanvoer van warme, natte lucht, op een moment dat je het eigenlijk niet wilt hebben. Niet goed voor het zicht, de sneeuw en onze skiactiviteiten.

Na het ontbijt rest er dan ook niets anders dan wachten. Martin nodigt me uit om in het kantoor een kijkje te komen nemen. Ik ben nieuwsgierig geworden na ons gesprek over wat er allemaal nog meer komt kijken bij het draaien van een exclusieve set-up als deze. Hoe begin je eigenlijk überhaupt in de basis met een heli-operatie? Martin legt het geduldig uit. Wie een bedrijf wil beginnen, vertelt hij, heeft als eerste natuurlijk een product nodig. In dit geval een terrein waar op geskied kan worden. Jake Tangert heeft voor Skeena Heliskiing het recht om exclusief ‘gemotoriseerd skiën’ aan te bieden in het gebied dat op de kaart aan de muur is gemarkeerd. Een erg grote lap grond, waarvan je in een goede week nog niet eens de helft kunt zien. Maar met een stuk grond ben je er nog niet. Heli Cat Canada, een organisatie gericht op de British Colombia- regio is verantwoordelijk voor de certificering van alle bedrijven in dit gebied. Aan de hand van de certificering en (gevaren)klasse waarin je geplaatst wordt, heb je je aan bepaalde voorschriften te houden. Zonder certificering krijg je geen verzekering, en geen verzekering betekent geen zaken kunnen doen. Het onderwerp verzekering brengt ons ook bij het voor mijn gevoel, typisch Noord-Amerikaanse dingetje, the waiver of liability. Bij het eerste ontbijt moet je een verklaring tekenen dat je de organisatie niet aansprakelijk zult stellen als er wat fout gaat. Soms heb je met al de regels en voorwaarden die hier in zijn opgenomen het gevoel dat je je leven weg tekent, maar Martin legt uit dat het er vooral op neerkomt dat cliënten het bedrijf niet aansprakelijk kunnen stellen voor eigen stommiteiten. Ski jij tegen een boom aan, dan ben jij daarvoor verantwoordelijk, niet de gidsen of Skeena als organisatie. Je accepteert met het tekenen het nemen van verantwoordelijkheid voor dat je jezelf in een bijzondere situatie plaatst waarbij je meer risico loopt dan bijvoorbeeld op kantoor. Hoewel onze groep dit volledig begrijpt – iets wat sowieso meer logisch lijkt te zijn voor Europeanen dan voor Noord-Amerikanen – moeten we er aan het eind van de week toch allemaal wel om lachen als Johannes, die nog niet heel erg gewend is aan poedersneeuwskiën, menig boom heeft opgezocht en zichzelf de naam ‘boomknuffelaar’ heeft bezorgd. En ja, een Duitser boomknuffelaar in het Nederlands horen zeggen, is best wel grappig.


MOEDER NATUUR BEPAALT

Maar goed, je hebt een terrein om in te gaan skiën, en dan? Het begint volgens Martin allemaal bij de bedrijfsstrategie en het machine speelgoed, de helikopters en piste-bullies voor het catskiën. Ga je voor een grotere set-up met verschillende accommodaties, wil je dagjesmensen of wil je alleen kleine privégroepen voor meerdere dagen? Skeena is ingericht als exclusieve setting met een beperkt aantal kamers en richt zich op een bijzondere ervaring van extreem hoge kwaliteit, van eten tot accommodatie. Afhankelijk van de strategie is het vervolgens tijd om na te denken over wat voor soort helikopter je wilt gebruiken. Helikopters die worden ingezet in de bergen worden aan extremere weersomstandigheden blootgesteld. Dat vraagt meer van het materiaal, onderhoud én de piloten. Een speciale ‘mountain flying course’ is het minimum om in bergachtig terrein te mogen opereren. Vliegen in de bergen wordt gezien als de meest complexe vorm van vliegen doordat de enige constante de eindeloze variatie is. Veel landen en opstijgen, ondergrond die nooit hetzelfde is, zijgewicht door de ski basket, verschillende luchtstromingen door de verschillende bergvalleien. Eerst veilig vliegen, dan veilig skiën. En zo komen we aan de bij de volgende stap: een goede gids. Een gids in een heliski-operatie en dan vooral in een afgelegen gebied als waarin Skeena opereert, moet de systemen waarmee gewerkt wordt perfect kennen. Is de gids in staat om weersvoorspellingen van verschillende instellingen te lezen en aan elkaar te koppelen? De regio waarin dit paradijsje zich bevindt, heeft niets aan een algemene weersvoorspelling. De valleien zorgen voor allemaal microklimaatjes. Bronnen die geraadpleegd worden variëren van de informatie van Canadian Avalanche Association, de radar en allerlei weerkaarten. Maar ook wordt er gekeken naar de ontwikkelingen in de voorgaande maanden en weken, de luchtvaartvoorspellingen, weerswijzigingen, hoge en lage drukgebieden, neerslag, temperatuur, luchtdruk op locatie, bevroren regen en de ontwikkeling van de nul-gradengrens. De voorspellingen en ontwikkeling van de wind zijn ook een belangrijke factor in wat je kan verwachten voor de volgende dag. Waar je niet over na denkt als je gewoon lekker op de piste aan het skiën bent, is wat de nul-gradengrens voor gevolgen heeft voor de luchtstromingen. Maar daar komen we vandaag achter. Als we rond elf uur een lichte opklaring zien recht boven ons en wij enthousiast worden om weer te gaan skiën, worden we snel getemperd. De Pineapple Express zorgt voor een warme luchtstroom, daaronder een koude luchtstroom en vervolgens mist, ofwel neerslag in de vorm van ijsregen. Wanneer de heli door de koude lucht opstijgt, vervolgens met natte en warme rotorbladen in warme luchtstroming komt en daarna weer door de koude laag afdaalt om iedereen af te zetten, bevriezen de rotorbladen. Not so good, oftewel, no go voor ons vandaag. Terwijl ik verder luister in het kantoor besluiten de anderen hun afleiding te zoeken in hard lopen, yoga, sauna of een lekkere massage onder de vakkundige handen van specialist Amelie die na jaren in de lodge mee te hebben gedraaid, precies weet welke spieren na een goede dag skiën extra aandacht kunnen gebruiken.


GO OR NO GO

Ik blijf in het kantoor want mijn nieuwsgierigheid is niet bevredigd. Als er geen duidelijk weerbericht en dus ook geen lawinebericht mogelijk is voor de regio waarin wordt geopereerd, hoe komt Skeena dan tot de beslissing of een run wel of niet ‘veilig’ is? Aan de muur hangt een grote topografische kaart met alle runs voorzien van verschillende kleurstickers. Die verwijzen naar de complexiteit van de afdaling en de omstandigheden. De ‘run list’ is gekoppeld aan de ‘hazard list’ en geeft zo in een oogopslag een duidelijk beeld van waar we de komende dagen al dan niet mogelijk gaan spelen. Groen is open, rood is gesloten, geel staat voor twijfel met zoeken naar tekenen om het van een groene speld te voorzien. Maar uiteindelijk blijft het iedere dag, met iedere afdaling een heroverweging van de situatie om uiteindelijk tot een go of no-go te komen. En dan speelt als laatste ook nog het niveau van de groep mee. Een run die op de run list als groen gemarkeerd staat, maar eigenlijk te gevaarlijk wordt wanneer langzaam geskied wordt, valt af, terwijl een skiër van hoog niveau er veel plezier op kunnen hebben. Uiteindelijk moet iedereen aan het einde van de dag weer in die jacuzzi kunnen stappen met een goed glas wijn.

Deze week is vooral die verrekte Pineapple Express verantwoordelijk voor het niet kunnen opstijgen. IJsregen, mist, maar ook harde wind zorgen er voor dat we niet vaak de lucht in gaan. Maar het zit hem niet alleen daarin. Aan het begin van het seizoen heeft de regio te maken gehad met ‘depth hoar’, ook wel suikersneeuw genoemd. Wanneer de grond aan het begin van het seizoen nog warm is wanneer de eerste sneeuw valt, trekt deze warmte naar boven door het sneeuwdek. Zo ontstaat er een smelting van die magische sneeuwkristallen en worden het ronde bolletjes. Wanneer er dan weer koude lucht bij komt, bijvoorbeeld doordat het ’s nachts afkoelt, blijft er suikersneeuw over die niet tot nauwelijks hecht. Een slechte laag in de opbouw van het sneeuwdek is het gevolg, die gevoeliger is voor druk en daardoor lawines kan triggeren. Hoe meer sneeuw er op deze slechte laag komt, hoe meer druk er gegeven kan worden op het sneeuwdek voordat de slechte laag het begeeft. Vanaf de eerste sneeuwval van het seizoen wordt er dan ook bijgehouden hoe de sneeuw zich opbouwt. Niet alleen de crew van Skeena doet dit, bijna ieder bedrijf of instantie in de regio die iets te maken heeft met de omstandigheden in bedrijf-gerelateerde zin, is aangesloten bij de Canadian Avalanche Association. Ieder lid voert twee keer per dag gegevens in over de gemaakte observaties in het zogeheten ‘InfoEx’-systeem. De resultaten van de dagelijkse sneeuwprofielen op verschillende hoogtes, lawine-activiteit (al dan niet natuurlijk of getriggerd), omstandigheden tijdens het vliegen, stormlagen, windlagen, temperatuur ter plaatse, maar ook op de nieuwe Skeena Catskiing-locatie en basecamp. Eigenlijk is het een groot systeem van meekijken in de achtertuin van de buren om te weten wat er aan gaat komen.



EXCLUSIVITEIT ALS UITDAGING

Als ik dit zo allemaal uitgelegd krijg, begin ik me af te vragen wat de financiële en verzekeringstechnische gevolgen wel niet moeten zijn van zulke gevoeligheden. Martin vertelt me over een situatie een paar jaar geleden waarbij de situatie zo slecht was, dat er allerlei lawines op natuurlijke wijze naar beneden kwam. Na het doorlopen van de runlist blijven er nog maar tien afdalingen over. De druk om klanten waar voor hun geld te geven is hoog en soms komen ze er niet onderuit – zoals ook tijdens onze week – om de gasten een deel van hun geld terug te betalen of credit te geven voor een volgend bezoek. En dan hebben we het niet over een paar honderd euro. Het is een kostbare zaak, zeker gezien vaste lasten als de huur en onderhoud van het materiaal wel gewoon doorgaan en het persoon ook betaald moet worden.

Hoewel we natuurlijk liever op de ski’s staan, wordt er op de tweede down day als we de sauna en jacuzzie wel gezien hebben, voor gezorgd dat we ons niet vervelen. De geweren worden tevoorschijn gehaald en de schietbordjes worden klaar gezet. Daniella doet het even voor alsof het niets is. Het is een kleine dame, maar ze is uiterst behendig met zo’n dodelijk wapen. Ik kijk lekker eerst even de kat uit de boom voor ik voor het eerst in m’n leven een echt wapen in handen krijg. Dit is toch wel even echt wat anders dan op de kermis schieten om een teddybeer te winnen. Nee, doe mij maar een drankje in het bleke zonnetje dat eind van de dag tevoorschijn komt, precies op tijd voor de outdoor bar.

De week wordt afgesloten met een avondje buiten de deur. Met trucks en sneeuwscooters vol met lekker eten en drinken verplaatsen we ons naar een oude hut, nog verder in de middle of nowhere. De chef weet zelfs in een kleine geïmproviseerde keuken een heerlijke maaltijd met kaasfondue klaar te maken en de shotjes om een gat door de kaas te branden verschijnen al ten tonele als Joy ineens roept dat iedereen die z’n stukje brood in de kaasfondue laat vallen, een shotje moet nemen. Oh oh. Een paar uur later klim ik lichtelijk aangeschoten bij Martin op de sneeuwscooter. Hij is nog volledig nuchter, of tenminste, daar weet hij me van te overtuigen, en in het donker schieten we over het terrein terug naar de lodge. Nou heb ik wel vaker een sneeuwscooter gereden met z’n tweeën, ieder aan één kant, en ook wel eens alleen, maar in het donker, niet meer volledig nuchter… ik ben blij dat Martin de weg weet, ha!

Uiteindelijk val ik in slaap met een dikke grijns op m’n gezicht. Ook al hebben we niet de hele week de magische heliski-droom mogen mee maken, ik heb er een stukje van mogen ervaren. Deze plek is bijzonder en ik hoop ooit nog eens terug te komen om wél iedere dag in het prachtige terrein te mogen spelen.



Nieuwsgierig geworden?
www.skeenaheliskiing.com
www.skeenacatskiing.com

Vliegen: Amsterdam – Vancouver – Smithers
Het seizoen loopt van januari tot maart. Skeena is een bijzondere en daardoor populaire bestemming.
Sommige weken in 2019 zijn nu al volgeboekt!


Tekst: Ananda van Welij

Beeld: Ananda van Welij / Mel MacPherson


Dit artikel is afkomstig uit White Freeski magazine 2017 #1. Mocht je meer reisverhalen, interviews, tip & tricks en nog veel meer willen lezen? White Freeski magazine 2017 #1 is los te bestellen in onze webshop. Voor het gemak kun je ook abonnee worden zodat je geen nummer meer hoeft te missen!

 van